Persoonsgerichte zorg

“Zo, dus jij wast billen” Bijna het standaard antwoord wanneer je vertelt dat je in de ouderenzorg werkt. Een klein onderdeel van mijn werk bestaat inderdaad uit deze handeling, maar een mens is meer dan een paar billen. 


De mensen die ik mag helpen, ondersteunen en bij wie ik het wassen soms helemaal overneem omdat zij het zelf niet meer kunnen,  zijn mensen. Mensen zoals jij en ik, mensen met gevoel, mensen met een heel leven achter zich en die in de laatste fase van hun leven hulp en ondersteuning nodig hebben. Maar vooral mensen die liefde, respect, geduld en onze tijd verdienen. 


Met het enorme tekort aan personeel in de hele zorg is het af en toe een flinke uitdaging om iedereen te helpen op een manier die past bij de betreffende zorgvrager. Want zorg is zoveel meer dan alleen maar mensen uit bed helpen en medicijnen aanreiken, helpen met eten, helpen met de toiletgang of naar bed brengen voor een uurtje middagrust. Maar soms zijn er gewoon dagen dat je eigenlijk alleen maar bezig bent om van vast zorgmoment naar vast zorgmoment te komen. Dan zijn we tegen lunchtijd klaar met iedereen helpen om de dag te starten en gaan we meteen door met helpen bij de lunch. Eten we zelf even gauw een boterham zodat we weer energie hebben om de mensen te helpen naar het toilet te gaan of om even naar bed te brengen om te ontprikkelen en te rusten. Om goede zorg te kunnen leveren is het belangrijk om te rapporteren, dus dat moet ook ergens tussendoor gedaan worden en voor we het weten zit de dagdienst er weer op en nemen de collega’s van de avonddienst het over. 


Gelukkig komen dagen zoals ik hierboven beschrijf op dit moment even minder vaak voor en is er meer tijd voor de mens achter de zorgvrager. 18 Personen op de afdeling met ieder hun persoonlijkheden en ziektebeelden. Iedere zorgvrager met een andere manier van benaderen die past bij hun ziektebeeld. Onze zorgvragers hebben dit nodig maar hebben ook recht op deze persoonsgerichte zorg. Dit is niet alleen de manier waarop ik zorg wíl verlenen, maar waarop zorg ook verleend hóórt te worden, maar wat soms even wat minder vaak mogelijk is.


Maaaaaar…… Vandaag stonden we met een goede bezetting, wat heel fijn was op het moment dat Janneke onrustig begon te worden. Janneke is een jonge dame van halverwege de 60 die bij ons is komen wonen omdat het vanwege haar aandoening thuis niet meer lukte. Janneke kan zich niet meer goed uitdrukken met gesproken woorden, wat bijna dagelijks wel de nodige frustratie bij haar oplevert. Een aantal losse woorden spreekt zij bijna dagelijks nog wel uit, maar vertellen wat haar dwars zit dat lukt helaas niet meer. Toen Janneke nog niet geplaagd werd door haar ziekte was zij graag buiten. Samen met haar hondje Fennek ging zij iedere dag wel naar buiten voor een flinke wandeling, en ook buiten fietsen met de wind door haar haren vond Janneke heerlijk om te doen. Wat toen allemaal vrij vanzelfsprekend was lukt nu niet altijd meer spontaan. Maar vandaag dus wel.


Net na de lunch begon de onrust bij Janneke, wat zich uitte in huilen, veel wiebelen in de rolstoel en grijpen naar dingen die Janneke wel maar wij als zorgverleners niet zien. Omdat wel met voldoende zorgcollega’s waren overlegde ik met een van mijn collega’s of ik even een rondje met Janneke zou gaan wandelen. En dat deden we dus. 

Waarom persoonsgerichte zorg zo belangrijk is

Zodra we het huis verlieten zag ik Janneke meteen al wat ontspannen. Ze zakte eens even lekker achterover in de rolstoel en sloeg haar ene been over het andere. En we waren het terrein nog niet af of ik hoorde haar al neuriën. Langs het circus, door een parkje voorbij de kerk en over het dorpsplein. Zuster Sonja die luid “joehoeoeoe” roept terwijl we het drempeltje van de stoep afrijden, Janneke die zit te grinniken bij het horen van dat geluid en de kleine verhoging in het tempo terwijl we het drempeltje achter ons laten. Langs het slootje, oversteken bij het gemeentehuis en even een foto bij de bloemen voor op familienet zodat familie kan zien hoe Janneke genoot van het buiten zijn. 


“Janneke” ik hurk naast Janneke en vraag haar aandacht door haar naam te zeggen.


“Ja-haa” krijg ik als antwoord, en ik vraag haar of ze het fijn vind buiten.


Ik krijg een oogverblindende glimlach en een “ja” die overgaat in haar kenmerkende lach. 


“Ja-hahahaha” Na een klein half uurtje kwamen we samen het huis weer in, de onrust die ontstond net na de lunch was weg en bleef de rest van de middag weg.


Zorg, lieve mensen is meer dan alleen mensen helpen bij de dingen die ze zelf niet meer geheel of gedeeltelijk uit kunnen voeren. Zorg is ook zien dat iemand iets nodig heeft en hier op kunnen handelen. Zorg is ook een wandeling op een warme zondagmiddag in het pittoreske Heemskerk. Persoonsgerichte zorg is belangrijk en wat mij betreft een recht dat iedere zorgvrager heeft.

Three elderly women at a table, smiling, inside a room. Text overlays read
door Sonja 8 september 2025
Pesten... Het komt niet alleen bij jonge mensen voor, ook ouderen kunnen heel onaardig doen. Dementie kan zorgen voor decorumverlies en/of ongewenst gedrag. Wanneer iemand die óók dementie heeft anders doet dan "normaal" is kan dit zorgen voor pestgedrag. Aan ons dan de taak om een oplossing te bedenken.
Woman smiling in nature setting, text says
door Sonja 30 augustus 2025
Gelukkig had ik op safe gespeeld en een korte route uitgekozen in het Müllerthal. Een route waarbij ik mocht klimmen en klauteren over stenen en waarbij ik met handen, voeten, rooksignalen, gebarentaal en een kaart de weg mocht wijzen aan medewandelaars. Het was geweldig allemaal!
Backpack with hiking gear: books, snacks, socks, and map, with
door Sonja 25 augustus 2025
In plaats van een stedentrip naar een drukke stad, ga ik dit jaar op vakantie naar een klein resort in de heuvels van het mooie Luxemburg. Rust en natuur, het lijkt me heerlijk! In tegenstelling tot mijn reis naar Wenen in 2023 viel hier niet zoveel aan voor te bereiden, maar de voorpret was er niet minder om.
Show More