Babi Jar - Anatoli Koeznetsov 

Zeer zwaar gecensureerd is dit boek al eens uitgegeven. Ongecensureerd is dit boek eerder uitgegeven, en in 2024 kwam er een heruitgave van dit “document in romanvorm” Alles in dit boek is waar, schrijft Anatoli Koeznetsov aan het begin van het boek en dit herhaalt hij ook een aantal keren tijdens het verhaal.


Het verhaal speelt zich af in Kiev tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een deel van de Oekraïense bevolking zag de Duitsers in de eerste instantie als bevrijders van de onderdrukkende Sovjet Unie, maar hier kwam al snel verandering in toen de Duitsers begonnen met het vermoorden van joden en andere mensen die de Duitsers als bedreiging zagen. Deze executies vonden plaats in een ravijn in Kiev dat de naam Babi Jar draagt.


De schrijver vertelt wat hij zelf heeft meegemaakt en wat hij van ooggetuigen heeft gehoord. 


Alles in dit boek is waar. Dat zinnetje ging tijdens het lezen van dit boek een aantal keren door mijn hoofd. Ik dacht dat ik door het leven van boeken van onder ander Primo Levi wel een aardig beeld had van de verschrikkingen die zich in de Tweede Wereldoorlog hebben afgespeeld, maar dit boek geeft nog meer onmenselijkheden prijs. 


De schrijver schept door zijn manier van schrijven voor mijn gevoel enigszins afstand, hij vertelt het verhaal alsof hij er zelf geen onderdeel van is geweest. Daardoor gaf het mij soms een dubbel gevoel, al vind ik het lastig om dat op te schrijven. Ik kan me het afstandelijke heel goed voorstellen wanneer er gruwelijkheden beschreven worden, ik vond het lastig om die afstand te voelen wanneer het ging om interactie met andere personen in het verhaal. Maar als ik hier dan weer over nadenk dan kan ik dat toch ook weer begrijpen, in zulke vreselijke omstandigheden wordt een mens ook afstandelijk denk ik. 


Het was geen makkelijk boek om te lezen. Het blijft me verbazen waar mensen toe in staat zijn, wat mensen een ander mens aan kunnen doen. Toch denk ik dat het, zeker in een tijd waarin haat weer in razend tempo toeneemt, goed is dat een boek als Babi Jar opnieuw wordt uitgegeven. 


Ik geef dit boek 4 sterren.

Titel: Babi Jar

Auteur: Anatoli Koeznetsov

Uitgever: De bezige bij

Jaar van verschijnen: 2024 (heruitgave)

Genre: Literatuur, roman

Aantal pagina’s: 440 

ISBN: 9789403120027


door Sonja 29 april 2025
Uitspreken dat je tegen genocide bent maakt je geen antisemiet. Tégen de uitroeiing van het Palestijnse volk maakt je geen Jodenhater. Een menswaardig bestaan willen voor de Palestijnen maakt niet dat je wil dat Joden uitgeroeid worden. Joden, Israëliers, Palestijnen, ze verdienen allemaal een veilig en menswaardig bestaan.
door Sonja 11 april 2025
Soms denken we dat we afscheid moeten nemen van een zorgvrager. Dan gaat iemand ineens heel hard achteruit en bereiden we ons voor op wat er mogelijk komen gaat. En soms hebben we van die mensen die achteruit gaan en ons dan toch weten te verbazen door nog even bij ons te blijven. Zo woont bij ons mevrouw Joustra, zij is met heel veel respect écht een ouwe taaie.
door Sonja 24 maart 2025
Er zit een monster onder mijn bed. Je denkt zeker dat ik niet helemaal lekker in mijn bovenkamer ben he? Dat ik een snuifie teveel gehad heb, of een stuk in mijn kraag. Maar ik ben zo nuchter als een babybadje en mijn psycholoog heeft me laten gaan. Ik ben bij mijn volle verstand. Er. Zit. Een. Monster. Onder. Mijn. Bed. Ik zeg het je.
door Sonja 12 maart 2025
Dagelijks schrijven, het valt niet altijd mee. Ik probeer het wel maar ik heb niet altijd inspiratie. Maar daar heb ik een oplossing voor, namelijk schrijf prompts. Een zeer beknopte opdracht waar ik dan mee aan de slag mag. Vandaag was de opdracht om een afbeelding te beschrijven aan de hand van mijn zintuigen. Loop je met me mee?
door Sonja 1 maart 2025
Op een doodgewone vrijdagmiddag tegen etenstijd komt er bij Ada een herinnering op die aan de ene kant mooi is, maar aan de andere kant ook heel naar. In een oogwenk zie ik Ada veranderen in een jong meisje dat tijdens de tweede wereldoorlog zoveel leed heeft moeten doorstaan, om haar na ons gesprek weer terug te zien komen in het hier en nu, met een glimlach op haar gezicht.
door Sonja 19 februari 2025
Zorgen voor iemand die komt te overlijden terwijl je eigen moeder net twee maanden geleden overleden is, het is geen gemakkelijke opgave. Ik had flashbacks naar de laatste momenten van mijn moedertje en moest steeds denken aan de slechte zorg die zij heeft gekregen. Toch lukte het me om die nare ervaring om te zetten in iets positiefs, mam zou trots op me zijn.
door Sonja 12 februari 2025
Lientje leerde Lotje lopen langs de Lange Lindenlaan. Maar toen Lotje niet wou lopen liet Lientje Lotje staan. Naar het waarom konden we lange tijd alleen maar raden. Ik zocht Lientje en Lotje op en bezocht samen met deze twee jonge dames de Lange Lindenlaan die zij eens samen op en neer liepen en kwam achter de reden waarom Lotje niet wilde lopen.
A woman in a white dress is standing in a hallway.
door Sonja 1 februari 2025
Saskia en Serge zongen al eens dat het de kleine dingen zijn die het doen. En ze hebben groot gelijk. Tijdens mijn laatste avonddienst beleefde ik weer een paar hartverwarmende momenten die ik graag met jullie deel. Kleine dingetjes die aan je voorbij gaan als je er niet bij stil staat dat kleine dingen soms heel veel kunnen betekenen.
Een lachende vrouw met bril houdt een karamel zeezout chocoladetaart vast
door Sonja 28 januari 2025
Ik maakte deze taart al eens eerder, maar zoals met zoveel recepten verdween deze ook steeds meer naar onder op de stapel. Mijn meiden zijn gek op taart, en deze week was er een goede gelegenheid om deze overheerlijke karamel zeezout chocoladetaart voor ze te maken. Ik paste het recept iets aan, en nu is hij nóg lekkerder!
door Sonja 22 januari 2025
Wanneer Ada voor de tweede avond op rij begint te mopperen en op die een negatieven sfeer in de huiskamer schept, besluit ik dat negeren in dit geval niet de oplossing is. Dit was mopperen waar meer achter zat en dus had ik aandacht voor een dame bij wie even niks goed, en alles stom was.
door Sonja 18 januari 2025
Nee, rouw is niet raar. Rouwen ook niet. Rouw is wel een raar íets, vind ik. Mijn rouw begon niet pas toen mijn moeder er niet meer was, mijn rouw begon als anticiperende rouw en werd rouw toen mijn moeder er niet meer was. Ik had geen flauw idee hoeveel soorten pijn en verdriet er bij rouw komen kijken. Het is niet simpelweg verdrietig zijn, het is veel meer dan dat.
door Sonja 9 januari 2025
Nog niet eerder schreef ik iets dat zo persoonlijk was als dit verhaal. Warme en persoonsgerichte zorg is niet altijd vanzelfsprekend, zelfs niet wanneer iemand stervende is. Terwijl mijn moeder aan het sterven was moest ik de moeilijke beslissing nemen om uit mijn rol van dochter, en in de rol van verzorgende te stappen om dan zelf maar die warme zorg te bieden.
Show More